Skip to content

होली हिन्दूहरूको एक महान पर्व यसको महत्व र इतिहास

  • Anta Web 

Happy Holi

ओरिया ओरिया हो रंग खेले होली

होली के दिन सब मिल खेले होली ।

ओरिया ओरिया हो रंग खेले होली

जोगीरा सा रा रा रा

होली बसंत पंचमी अर्थात सरस्वती पूजा को दिनदेखि नै सुरुभएको छ। तर होलिका दहन सगै औपचारिक रूप में होली नेपालमा दुइ दिनसम्म खेलिने  छ ।

होली एक लोकप्रिय प्राचीन हिन्दू चाड हो, जसलाई “प्रेमको पर्व”, “रङहरूको पर्व” र “वसन्तको पर्व” पनि भनिन्छ। यो पर्व राधा कृष्णको अनन्त र दिव्य प्रेम स्वरुपमनाउँछ भन्ने यसले खराबीमाथि राम्रोको विजयलाई पनि संकेत पनि गर्दछ, यो हिरण्यकशिपुमाथि नरसिंह नारायणको रूपमा विष्णुको विजयको उत्सव मनाउने यो मुख्यतया दक्षिण एसियामा मनाइन्छ तर नेपाल र भारतीय डायस्पोरा मार्फत एशियाका अन्य क्षेत्रहरू र पश्चिमी संसारका भागहरूमा पनि फैलिएको छ।

होली वसन्तको आगमन, जाडोको अन्त्य, प्रेमको फुल्ने र नया ऋतु का आगमन नया प्रेम उमंग को प्रतीक को रुपमा मनाइन्छ, यस अबसरमा साथीहरूलाई भेट्न, खेल्न र हाँस्ने, दुख पीड़ा बिर्सने र क्षमा गर्न र टुटेको सम्बन्धहरू सुधार्ने उत्सवको दिन पनि हो।

 

इतिहास

 

राधा कृष्ण को प्रेम पर्वको पछाडि एउटा प्रतीकात्मक कथा छ। आफ्नो युवावस्थामा, कृष्ण आफ्नो कालो छालाको रंगको कारण गोरी छालाको राधाले उहाँलाई मन पराउँछन् कि भनेर निराश थिए। उनको निराशाबाट थाकेकी उनकी आमा यशोदाले उनलाई राधाको नजिक जान र आफूले चाहेको रङमा आफ्नो अनुहार रङ्ग गर्न आग्रह गर्छिन्। यो राधाले गरे, र राधा र कृष्णको जोडी बन्यो। जबदेखि, राधा र कृष्णको अनुहारको चंचल रंग होलीको रूपमा मनाइन्छ।

 

एसोसिएशन ऑफ नेपाली ताराइन इन अमेरिका

ANTA आफ्नो स्थापनाकालदेखि नै प्रत्येक वर्ष मनाइँदै आइरहेको यो पर्व वाशिंगटन डिसी क्षेत्रमा एउटाको ANTA past President विजयकुमार सिंह निर्वाचनपछि Washington DC नेपाली मन्दिरहरूमा होली मनाउने सुरुवात भएको थियो । हालै म मोहन कुमार यादव ANTA President (2020-2022) निर्वाचित भएपछि अझ भव्यरुपमा वाशिङ्टन डिसी मेट्रो लगायत अमेरिका को विभिन्न राज्यमा क्यालिफोर्निया, टेक्सस, मिसौरी कंसास ओहायो केंटकी भव्य रुपले मनाउने तयारी भइरहेको जानकारी गराउन चाहन्छु। यसै सिलसिलामा मार्च 19 (NECC) Maryland मार्च 20 (NACC) Virginia Manassas मार्च 27 DC र California भव्य रूप मनाउने तयारी भइरहेको छ।

 

धार्मिक एवं सांस्कृतिक महत्व

 

पहिलो साँझलाई होलिका दहन (दानव होलिका दहन) वा छोटी होली र अर्को दिनलाई होली, रंगवाली होली, डोल पूर्णिमा,

होलीलाई हिन्दू देवता विष्णु र उहाँका भक्त प्रह्लादको सम्मानमा खराबीमाथि असलको विजयको पर्वको रूपमा किन मनाइन्छ भनेर व्याख्या गर्न एउटा प्रतीकात्मक किंवदन्ती छ। भागवत पुराणको अध्याय ७ मा पाइने किंवदन्ती अनुसार प्रह्लादका राजा हिरण्यकशिपु राक्षसी असुरहरूका राजा थिए, र उनले एक वरदान पाएका थिए जसले उनलाई पाँच विशेष शक्तिहरू दिएका थिए: उसलाई न त कसैले मार्न सक्छ। न मानिस, न पशु, न घरभित्र न बाहिर, न दिनमा न रातमा, न त अस्त्र (प्रक्षेपण हतियार) द्वारा, न कुनै शास्त्र (हातमा हतियार) द्वारा, र न भूमिमा, न पानी वा वायुमा। हिरण्यकशिपु अहंकारी भए, आफूलाई भगवान ठाने, र सबैले उहाँको मात्र पूजा गरून् भन्ने माग गरे। हिरण्यकशिपुका आफ्नै छोरा प्रह्लादले भने असहमति जनाए। उनी विष्णुप्रति समर्पित थिए र रहे। यसले हिरण्यकशिपुलाई रिस उठ्यो। उनले प्रह्लादलाई क्रूर दण्डको अधीनमा राखे, जसमध्ये कुनैले केटालाई असर गरेन वा आफूले सही ठानेको उनको संकल्पलाई असर गरेन। अन्ततः, होलिका, प्रह्लादको दुष्ट काकीले, उसलाई आफ्नो साथ चितामा बस्न बहकाए। होलिकाले आगोबाट हुने चोटबाट प्रतिरोधी बन्ने लुगा लगाएकी थिइन्, जबकि प्रह्लादले भने थिएनन्। आगोको गर्जनको रूपमा, होलिकाबाट लुगा उड्यो र प्रह्लादलाई घेर्यो, जो होलिका जलेको बेला बाँचे। हिन्दू मान्यतामा धर्मको पुनर्स्थापना गर्न अवतारको रूपमा देखा पर्ने देवता विष्णुले साँझमा (जब दिन न रात थियो) नरसिंहको रूप धारण गर्नुभयो – आधा मानव र आधा सिंह (जुन न मानव न पशु हो)। हिरण्यकश्यपुलाई घरको ढोकामा लगे (जो न घर भित्र न बाहिर थियो), उसलाई आफ्नो काखमा राखे (जुन न भूमि, न पानी न हावा थियो), र त्यसपछि राजालाई उसको सिंहको पञ्जा (जो न त हातमा चल्ने हतियार थियो न त कुनै हतियार नै थियो) मारे। प्रक्षेपित हतियार)

 

होलिका एक दुष्ट चरित्र भएकी महिला को अन्त हुन्छ र होलीले दुष्टमाथि असलको प्रतीकात्मक विजय, हिरण्यकशिपुमाथि प्रह्लादको, र होलिकालाई जलाएको आगोको प्रतीकात्मक विजयको प्रतीक रुपमा होली मनाउँदै आइरहेको छ।

 

होली के दिन दिल खिल जाते हैं रंगों में रंग मिल जाते हैं।

गिले-शिकवे भूलकर दोस्तों दुश्मन भी गले लग जाते हैं।।

 

होरी खेले रघुवीरा अवध में होरी खेले रघुवीरा ।

हिल मिला आवे लोग लुगाई भेल महलन में भिड़ा । ।

अवध में होली खेले रखुबिरा … .

जोगीरा सा रा रा रा

होलीको मंगलमय शुभकामना

 

ANTA President

Mohan Kumar Yadav

 

Contact us

[email protected]

[email protected]

[email protected]

[email protected]

 

Visit us

www.anta-terai.org

https://www.facebook.com/ANTAOfficially

Author